Ως γνωστόν, πολλές φορές στους ασθενείς με λεμφοίδημα επηρεάζεται η λειτουργικότητα του άνω άκρου. Πρώτο μέλημα του φυσικοθεραπευτή είναι η αντιμετώπιση του λεμφοιδήματος μέσω της λεμφικής αποσυμφόρησης και της ειδικής περίδεσης. Ωστόσο, σημαντικό κομμάτι της αποκατάστασης αποτελεί η λειτουργική αποκατάσταση του άνω άκρου.
Γενικές οδηγίες
Οι ασκήσεις ενισχύουν την κινητικότητα του άκρου και τη μυϊκή δραστηριότητα και προκαλούν μια «εσωτερική» συμπίεση των λεμφαγγείων, υποβοηθώντας τη λεμφική παροχέτευση του μέλους.
- Ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης. Ξεκινάμε προοδευτικά με υποβοηθούμενες ή ενεργητικές ασκήσεις στην άρθρωση του ώμου με τη βοήθεια και τις οδηγίες του φυσικοθεραπευτή. Στη συνέχεια στις ασκήσεις προστίθενται βάρη και αντίσταση μέχρι το χέρι να είναι τόσο δυνατό ώστε να ανταπεξέρχεται στις καθημερινές δραστηριότητες.
- Κινήσεις και δραστηριότητες της καθημερινότητας. Ο ασθενής από την πρώτη στιγμή πρέπει να χρησιμοποιεί το χέρι του σε κινήσεις καθημερινές, όπως φαγητό, μπάνιο, χτένισμα μαλλιών, ντύσιμο κλπ. Φυσικά, η χρήση του χεριού γίνεται προοδευτικά και χωρίς να ξεπερνά τα όρια αντοχής και πόνου του.
- Αερόβια άσκηση. Κρίνεται απαραίτητη στην καθημερινότητα του ασθενή, καθώς ενισχύει τόσο το μυϊκό, όσο και το καρδιοαναπνευστικό και λεμφικό σύστημα του. Προτείνεται το περπάτημα, το ήπιο τρέξιμο (jogging), το τρέξιμο, η κολύμβηση.
- Αναπνευστικές ασκήσεις (Breathing) . Με την καθοδήγηση του φυσικοθεραπευτή, ο ασθενής μαθαίνει να εκτελεί καθημερινά αναπνευστικές ασκήσεις, διαφραγματικές και θωρακικές αναπνοές για την ενίσχυση του καρδιαγγειακού συστήματος. Οι ασκήσεις αυτές βοηθούν και στην καλύτερη κινητικότητα του θώρακα, ο οποίος συνήθως άμεσα εμπλέκεται όταν το άνω άκρο υπολειτουργεί.
- Υδροθεραπεία σε θεραπευτική πισίνα. Η υδροθεραπεία φαίνεται να έχει άμεσα αποτελέσματα στην μείωση του λεμφοιδήματος στο άνω άκρο, καθώς η πίεση του νερού βοηθά στην προώθηση της λέμφου. Επίσης, οι ασκήσεις στο νερό ενδυναμώνουν το άκρο και βοηθούν στην λειτουργικότητα του, λόγω της αντίστασής του. Η θερμοκρασία του νερού καλό είναι να είναι μεταξύ 30-32ο C, για να προάγεται η μυϊκή χαλάρωση και να διευκολύνονται έτσι οι κινήσεις του άκρου.
Στο Physiopolis λειτουργεί μία από τις πρότυπες θεραπευτικές πισίνες , όπου διδάσκονται ειδικά πρωτόκολλα για την μείωση του οιδήματος και την άμεση αποκατάσταση της κίνησης.
Η αποκατάσταση είναι απαραίτητο να γίνεται ή να επιβλέπεται από φυσικοθεραπευτή εξειδικευμένο στον τομέα του λεμφοιδήματος. Όσο ταχύτερα ξεκινήσει, τόσο μεγαλύτερα τα ποσοστά της επιτυχίας!
Πηγή: The role of physical and rehabilitation medicine specialist in lymphoedema, Μoser et al, 2013
