Σε αντίθεση με την καρδιά του κυκλοφορικού συστήματος του αίματος, το λεμφικό σύστημα δεν διαθέτει ενεργό αντλία για να προωθεί το λεμφικό υγρό πίσω στην κυκλοφορία του αίματος. Η αποτελεσματική ροή της λέμφου εξαρτάται από την επαρκή μυϊκή και αρθρική δραστηριότητα, ειδικά εάν διαταράσσεται η λειτουργικότητα του λεμφικού συστήματος / μηχανική βλάβη (π.χ. αφαίρεση λεμφαδένων).
Οι κοιλιακές (διαφραγματικές) αναπνευστικές ασκήσεις αποτελούν πολύτιμο εργαλείο για την ανάκτηση της φυσιολογικής κινητικότητας των εν τω βάθει λεμφικών δομών, όπως η χοληφόρος δεξαμενή, το κοιλιακό τμήμα του θωρακικού πόρου, οι οσφυϊκοί λεμφαδένες, και ορισμένα συστήματα οργάνων. Το κοιλιακό λεμφικό σύστημα αποτελεί το 70-80% του ανοσοποιητικού μας συστήματος.
Η φυσιολογική κίνηση του διαφράγματος αποκαθιστά την λειτουργία του εν τω βάθει λεμφικού συστήματος, ιδιαίτερα του θωρακικού πόρου (το μεγαλύτερο λεμφικό αγγείο στο σώμα), επιταχύνει τη μεταφορά της λέμφου προς το φλεβικό δίκτυο, μέσω του οποίου επιστρέφει στο κυκλοφορικό σύστημα του αίματος.
Το λεμφικό υγρό από τα κάτω άκρα περνά μέσα από αυτές τις βαθιές λεμφικές δομές δημιουργώντας αυξημένη ροή στους λεμφαδένες, ιδιαίτερα στον θωρακικό πόρο, με αποτέλεσμα τη βελτιωμένη λεμφική αποστράγγιση από τα κάτω άκρα. Τα άτομα που επηρεάζονται από το λεμφοίδημα του ποδιού επωφελούνται σε μεγάλο βαθμό από τις διαφραγματικές ασκήσεις αναπνοής, ειδικά όταν συνδυάζονται με ένα ολοκληρωμένο αποιδηματικό πρόγραμμα άσκησης.
Οι ανοδικές και καθοδικές κινήσεις του διαφράγματος στην βαθιά κοιλιακή αναπνοή είναι πολύ σημαντικές για την επαρκή επαναφορά του λεμφικού υγρού πίσω στην κυκλοφορία του αίματος. Επιπλέον, η κίνηση του διαφράγματος, σε συνδυασμό με τις κινήσεις προς τα έξω και προς τα μέσα της κοιλιάς, του θώρακα και της μέσης, προάγει την γενικότερη ευεξία και χαλάρωση, την περίσταλση και την επιστροφή του φλεβικού αίματος πίσω στην καρδιά.
Τα οφέλη των διαφραγματικών αναπνοών σε συνδυασμό με την λεμφική παροχέτευση δια χειρός από ειδικό φυσικοθεραπευτή, τις καθιστούν ένα πολύτιμο εργαλείο για τη θεραπεία του λεμφοιδήματος του άνω άκρου.
Οι διαφραγματικές αναπνευστικές ασκήσεις, έχοντας ως πρωταρχικό στόχο την αποσυμφόρηση της λέμφου, πρέπει να εκτελούνται σε ύπτια θέση με τα γόνατα λυγισμένα και το κεφάλι να ακουμπά με ένα μαξιλάρι. Ωστόσο, μπορεί επίσης να εκτελεστούν σε καθιστή θέση χωρίς κλίση πίσω. Οι ασκήσεις δεν πρέπει να προκαλέσουν ζάλη, πόνο ή δυσφορία.
Πώς να κάνετε κοιλιακή αναπνοή σε ύπτια θέση:
1. Ξαπλώστε ανάσκελα σε μια επίπεδη επιφάνεια (ή στο κρεβάτι), τοποθετήστε ένα μαξιλάρι στο κεφάλι σας και με τα γόνατά σας λυγισμένα (χρησιμοποιείστε ένα μαξιλάρι από κάτω αν νιώθετε ότι χρειάζεστε υποστήριξη). Τοποθετήστε το ένα χέρι πάνω στο στήθος σας και το άλλο στην κοιλιά σας. Αυτό θα σας επιτρέψει να αισθανθείτε το διάφραγμά σας να κινείται καθώς αναπνέετε.
2. Αναπνεύστε σιγά-σιγά μέσα από τη μύτη σας έτσι ώστε να αισθάνεστε το στομάχι σας να κινείται κουνώντας το χέρι σας προς τα έξω. Το χέρι στο στήθος σας πρέπει να παραμείνει όσο το δυνατόν περισσότερο.
3. Σφίξτε τους μύες στο στομάχι, αφήνοντάς τους να μπαίνουν προς τα μέσα καθώς εκπνέετε. Το χέρι στο στήθος πρέπει να παραμείνει όσο το δυνατόν περισσότερο. Για την εκπνοή μπορείτε να αφήσετε τον εκπνεόμενο αέρα να βγαίνει μέσα από τα σφιγμένα χείλη.
Συνιστάται να κάνετε πρώτα ασκήσεις κοιλιακής αναπνοής 5-10 λεπτά περίπου 3-4 φορές την ημέρα. Αν δεν σημειωθεί ζάλη ή δυσφορία, μπορείτε να αυξήσετε σταδιακά το χρόνο που αφιερώνετε στην άσκηση.
