Το λιποίδημα είναι μια πάθηση, η οποία ορίζεται ως «συμμετρική αμφοτερόπλευρη διεύρυνση των γλουτών και των κάτω άκρων», η οποία ξεκινάει σχεδόν ανεπαίσθητα και αυξάνεται σταδιακά. Εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε γυναίκες (10 έως 30 ετών) και η δίαιτα δεν επιφέρει κανένα αποτέλεσμα.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει η τάση να συγχέεται το απλό πάχος στα πόδια, με το λιποίδημα. Γι’ αυτό το λόγο, μεγάλος αριθμός γυναικών με λιπώδη κάτω άκρα, αλλά χωρίς κανένα σύμπτωμα, έχουν τη λανθασμένη αίσθηση ότι πάσχουν από λιποίδημα. Ο όρος «λιποίδημα» είναι παραπλανητικός, καθώς στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν πρόκειται για οίδημα, δηλαδή συσσώρευση υγρού στα κάτω άκρα, αλλά για διαταραχή λιπώδους ιστού. Η διαταραχή αυτή, δεν έχει διευκρινιστεί ακόμα αν είναι αποτέλεσμα υπερτροφίας ή υπερπλασίας των λιποκυττάρων ή συνδυασμός των δύο αυτών φαινομένων.
Σημαντική, λοιπόν, είναι η διαφοροδιάγνωση μεταξύ λιποιδήματος και απλού πάχους στα κάτω άκρα. Η διάγνωση ξεκινάει με ένα αναλυτικό ιστορικό του ασθενούς, μια πλήρη φυσική εξέταση και ψηλάφηση της περιοχής που πάσχει και συνήθως ένα υπερηχογράφημα.
Τα διαγνωστικά κριτήρια που μας βοηθούν να συμπεράνουμε ότι ένας ασθενής έχει λιποίδημα είναι τα εξής:
- Δυσαναλογία μεταξύ πάνω και κάτω μέρους του σώματος. Τα πόδια είναι εμφανώς πιο λιπώδη από τον κορμό
- Συμμετρία των δύο ποδιών, όσον αφορά το λίπος
- Εμφάνιση σε νεαρή ηλικία και κυρίως σε γυναίκες
- Μεγάλη αναλογία μέσης-ισχίων
- Τα δάχτυλα δεν προσβάλλονται από το οίδημα
- Ο ιστός είναι επώδυνος κατά την επαφή
- Υπάρχει τάση για σχηματισμό αιματώματος
- Δεν παρατηρείται συνοδός πάχυνση του δέρματος και η εμφάνισή του είναι φυσιολογική
- Πόνος στα πόδια
Το λιποίδημα, συχνά, συγχέεται με την παχυσαρκία. Ωστόσο, αποτελούν δυο ξεχωριστές καταστάσεις, γιατί έχουν διαφορετικά διαγνωστικά κριτήρια. Στην απλή συσσώρευση λίπους στα πόδια, υπάρχει αυξημένος όγκος λιπώδους ιστού, αλλά εκτός από τα κάτω άκρα, προσβάλλει και το υπόλοιπο σώμα. Ο δείκτης μάζας σώματος είναι εμφανώς υψηλότερος από το φυσιολογικό και σε περιπτώσεις, ειδικά, μεγάλης παχυσαρκίας, το υπερηχογράφημα συχνά αποκαλύπτει οίδημα χαμηλά στα πόδια, εξαιτίας χρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας. Επίσης, στην παχυσαρκία, δεν υπάρχει πόνος στα κάτω άκρα κατά την επαφή, δεν δημιουργούνται αιματώματα και αφορά τόσο γυναίκες, όσο άντρες και παιδιά.
Το λεμφοίδημα, επίσης, πολλές φορές συγχέεται με το λιποίδημα. Όμως, το λεμφοίδημα, εμφανίζεται σε διαφορετικό βαθμό στα δύο άκρα. Σε αντίθεση με το λιποίδημα, υπάρχει οίδημα στα δάχτυλα των ποδιών και των χεριών και δημιουργείται «βαθούλωμα» στο δέρμα μετά από πίεση. Ακόμα, το λεμφοίδημα προσβάλλει γυναίκες, άντρες και παιδιά, το δέρμα δεν μελανιάζει κατά την επαφή, δεν υπάρχει πόνος στα πρώτα στάδια, εμφανίζεται αρχικά χαμηλά στα πόδια και προοδευτικά ανεβαίνει και είναι συνηθέστερα, μονόπλευρο.
Μόνο λίγοι ασθενείς με πρησμένα πόδια έχουν όντως λιποίδημα. Για το λόγο αυτό, πρέπει να γίνεται μια σειρά από εξειδικευμένες εξετάσεις για να αποκλειστεί ή να επιβεβαιωθεί το σενάριο του λιποιδήματος και να δοθεί στον ασθενή η καταλληλότερη για αυτόν θεραπεία.
